O szkole

 Wieś filialna Konopiska, od średniowiecza ściśle związana z Jasną Górą, wchodziła w skład parafii częstochowskiej. O szerzenie oświaty w tejże parafii troszczyli się o. Paulini z Jasnej Góry. Prawdopodobnie dużo wcześniej przed utworzeniem szkoły w Konopiskach, we własnym zakresie uczyli miejscowe dzieci. Materiał do nauczania elementarnego, dostarczała drukarnia jasnogórska. Taka szkoła w Konopiskach powstała w 1804 roku w budynku postawionym rok wcześniej na placu przy plebani. Salę lekcyjną stanowiła jedna obszerna izba, a organista będący nauczycielem wykładał język polski, łacinę i język niemiecki.

W 1817 roku w filii Konopiska istniały już dwie szkoły: do pierwszej uczęszczały dzieci z Konopisk i wsi Wąsosz, do drugiej, założonej w 1808 roku w Rększowicach, należały wsie: Rększowice, Hutki, Jamki oraz Łaziec z Pustkowiami. Wkrótce jednak działalność tej szkoły zawieszono. Obowiązek utrzymania szkoły w Konopiskach należał do mieszkańców gminy. Ponieważ nie wywiązywali się z tego obowiązku, utrzymanie szkoły nastręczało wiele trudności aż do roku 1851, kiedy to zatwierdzono etat dla szkoły w Konopiskach. Nauka w szkole odbywała się cały dzień, z dłuższą południową przerwą, od późnej jesieni do wczesnej wiosny, ponieważ w pozostałym czasie dzieci były potrzebne do pomocy w gospodarstwach rodziców. Nauka nie była obowiązkowa. Trwała cztery – pięć lat, w zależności od zamożności rodziców. W jednej klasie pięciooddziałowej pod kierunkiem jednego nauczyciela, dzieci uczyły się w grupach – oddziałach podzielonych według stopnia posiadanej wiedzy i umiejętności. W latach osiemdziesiątych XIX wieku w miejsce starego budynku szkoły postawiono nowy. Zarówno w starym jak i w nowym budynku, oprócz izby lekcyjnej znajdowało się mieszkanie dla nauczyciela i jego rodziny. Wtedy też szkoła wzbogaciła się o nowe pomoce: mapy, globusy, tablice, przybory geometryczne. Około 1910 roku, z powodu wzrastającej liczby uczniów, Kopalnia Rudy Konopiska utworzyła drugą, równorzędną do poprzedniej, szkołę. Uczęszczały do niej dzieci pracowników kopalni, a do starej – gminnej szkoły – dzieci gospodarzy. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości stan szkolnictwa i oświaty był bardzo niski, szczególnie na terenach byłego zaboru rosyjskiego, gdzie 1/3 społeczeństwa powyżej dziesiątego roku życia to analfabeci. Postanowiono więc wprowadzić dekretem z dnia 7 lutego 1919 roku, powszechny obowiązek szkolny dla dzieci w wieku od siódmego do czternastego roku życia, a dla dzieci młodszych zakładać ochronki. W Konopiskach pełną realizację tego programu utrudniały warunki lokalne i materialne. Dzieci miały zajęcia także w wynajętych wiejskich chatach. W wyniku biedy spowodowanej rozbiorami i wojną, niewiele rodzin było stać na dłuższe posyłanie dzieci do szkoły. W Konopiskach w roku 1926 połączono szkołę gminną z górniczą tworząc szkołę czteroklasową, o nazwie „Czteroklasowa Publiczna Szkoła Powszechna w Konopiskach – Kopalni" Administracyjnie była to jedna szkoła, natomiast część uczniów uczęszczała do nowo zbudowanej szkoły w Kopalni. Równocześnie powołano Komitet Budowy Szkoły siedmioklasowej, której budowę rozpoczęto w 1928 roku na placu wydzielonym przez Towarzystwo Hantke z ogrodu dworskiego. 11 listopada 1930 roku na nowym budynku szkolnym umieszczono tablicę z nazwiskami 23 mieszkańców Gminy Dźbów, poległych w walkach bolszewickich. Nowy rok szkolny 1931|32 rozpoczęto w nowej siedmioklasowej szkole, częściowo tylko wykończonej. Nauka odbywała się na dwie zmiany. Klasy I - IV były podwójne, V – VI pojedyncze, a pracowało już ośmiu nauczycieli. Kierownikiem był Jan Kosiński, który założył koło PCK, LOPP, oddział „Strzelca" i powołał dwie drużyny harcerskie, Samorząd Uczniowski i Komitet Rodzicielski. W ramach walki z analfabetyzmem w tym czasie wprowadzono kursy dokształcające dla dorosłych. Od roku 1934 kierownictwo szkoły objął Gustaw Kolman. 10 października 1937 roku proboszcz parafii, ksiądz Władysław Kiełbasiński dokonał poświęcenia nowej szkoły. Rok później kierownikiem szkoły został Jan Przybylik. W 1938 roku w nowej szkole pracowało 10 nauczycieli i uczyło się 587 uczniów w 13 klasach. Od 1 września 1939 roku zawieszono na miesiąc działalność szkoły, a od października władze niemieckie zezwoliły prowadzić zajęcia lekcyjne bez historii i geografii. W marcu 1940 roku budynek szkoły zajęty został przez wojsko niemieckie. W kwietniu Jan Przybylik został aresztowany i wywieziony do Dachau, a potem do Gusen w Austrii, skąd zwolniono go we wrześniu 1940 roku. Część nauczycieli ze względu na bezpieczeństwo musiała wyjechać, gdyż Niemcy zaplanowali masowe aresztowania nauczycieli. Ci, którzy pozostali, aby uniknąć represji ze strony władz okupacyjnych, zatrudnili się jako pracownicy kopalni. Wkrótce jednak Władysława i Jan Przybylikowie zmuszeni byli wyjechać. Zajęcia szkolne polegały na zbieraniu kamieni po polach, wyrywaniu chwastów, zbieraniu grzybów i jagód. Dopiero w 1943 roku Niemcy ponownie pozwolili rozpocząć nauczanie. Oprócz bardzo skróconego nauczania jawnego, w czasie okupacji na terenie Konopisk prowadzono z narażeniem życia nauczanie tajne. Np. nauczycielka Władysława Kurbielowa początkowo mieszkała w szkole, a po zajęciu jej przez Niemców w wynajętym pokoju na plebanii. Od maja 1941 roku do stycznia 1945 roku w swoim mieszkaniu gromadziła dzieci. Pod pozorem robótek ręcznych potajemnie je uczyła. Również jej córka Irena od stycznia 1942 roku do stycznia 1945 roku w klasach I-IV i V-VI, uczyła języka polskiego i historii. Taką samą działalność prowadzili też inni nauczyciele: Maria i Roman Sikorowie, Kazimiera Bojarska oraz Władysława Przybylikowa do czasu wyjazdu z Konopisk. Po wyzwoleniu, w końcu stycznia 1945 roku powrócili Władysława i Jan Przybylikowie. Wraz z uczniami przystąpili do prac porządkowych w zdewastowanym przez Niemców budynku szkolnym i już 27 lutego 1945 roku uroczyście rozpoczęto rok szkolny dla 600 uczniów. Dla starszych zorganizowano kursy dokształcające. Niemcy zniszczyli całe przedwojenne wyposażenie. Brakowało ławek, podręczników, pomocy dydaktycznych, 900 tomowej biblioteki. Komitet Rodzicielski organizował zabawy, z uzyskanych dochodów uzupełniono braki w szkole. Do 24 grudnia 1947 roku budynek szkoły został zelektryfikowany, a wkrótce patronat nad szkołą przejęła Kopalnia Rudy Żelaza „Barbara", która doposażyła budynek oraz organizowała życie szkoły. Dzięki tak hojnemu sponsorowi zakupiono sprzęt do szkolnego radiowęzła, oraz organizowano wiele imprez okolicznościowych. 14 stycznia 1958 roku założono harcerski chór i zespół mandolinowy z instruktorem Zenonem Włochem. Instrumenty dla zespołu zakupiła kopalnia. Systematycznie ten 115 osobowy zespół finansowała , który reprezentował szkołę w eliminacjach wojewódzkich występując w radiu i telewizji oraz w Zjazdach i Zlotach Harcerskich m.in. na szczeblu „Harcerskiej Akcji Grunwald 60". Wysoki poziom artystyczny zespołu i jego popularność, sprawiły, że Rada Robotnicza Kopalni Rudy Żelaza bardzo wydatnie wspierała finanse szkoły. Kierownik Jan Przybylik w 1955 roku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi dla zasłużonych wychowawców młodzieży i przeniesiony na stanowisko kierownika Powiatowego Ośrodka Doskonalenia Kadr Oświatowych w Częstochowie. Obowiązki kierownika szkoły w Konopiskach powierzono Władysławie Przybylik. Od 27 czerwca 1966 roku rozpoczął się remont kapitalny szkoły, który trwał kilka miesięcy. Dzieci uczyły się wtedy w Szkole Podstawowej w Jamkach, w agronomówce i w remizie. Wyremontowane sale lekcyjne oddawano sukcesywnie do użytku. 19 grudnia 1972 roku odbyła się uroczystość nadania szkole imienia generała Aleksandra Zawadzkiego. Na przełomie lat 80/81 rozpoczęto prace przy budowie kotłowni, które wykonali rodzice w czynie społecznym. Prace te zakończono na przełomie lat 82/83. W maju 1984 roku przystąpiono do budowy sali gimnastycznej, a pierwsze lekcje wychowania fizycznego przeprowadzono w nowej sali po uroczystym otwarciu, które odbyło się 11 grudnia 1986 roku. 11 listopada 1993 roku odbyła się uroczystość odsłonięcia Tablicy Pamiątkowej ku czci i pamięci mieszkańców dawnej gminy Dźbów i Rększowice poległych w walkach z bolszewikami w latach 1918 – 1920 oraz poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej. Nowa Tablica ufundowana przez Redakcję biuletynu „Pasma", zastąpiła przedwojenną, zaginioną po wojnie w niewyjaśnionych okolicznościach. Dnia 9 października 1999 roku miała miejsce niecodzienna uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod rozbudowę Kompleksu Dydaktyczno – Wychowawczego, którego dokonał ksiądz Arcybiskup Metropolita Częstochowski dr Stanisław Nowak w obecności wielu zaproszonych gości. Z zaplanowanego kompleksu dotychczas wybudowano budynek przeznaczony na Gimnazjum Gminne, który oddano do użytku 1 września 2001 roku. Z dniem 1 września 2005 roku powstał Zespół Szkół w Konopiskach, w którego skład weszły szkoła podstawowa oraz gimnazjum.